بیشتر هندی ها با دست غذا می خورند یا مردمان آسیای جنوب شرقی از چوب های غذا برای صرف غذاهای مختلف کمک می گیرند. مردم آمریکای لاتین و اروپا بیشتر از کارد و چنگال استفاده می کنند و در آسیای مرکزی، غربی و بخش هایی از اروپا هم قاشق و چنگال برای صرف غذا طرفداران بیشتری دارد. در این متن سعی کردیم کمی با روش های مختلف غذا خوردن در سراسر دنیا و مزایا و معایب کلی هریک از این روش ها آشنا شویم.
۱. غذا خوردن با دست
این نوع غذا خوردن بیشتر در میان هندی ها، پاکستانی ها، گروهی از افغان ها و برخی از اعراب رایج است. هندوها عقیده جالبی برای توجیه غذا خوردن با دست دارند. در باورهای آنها آمده است که هر انگشت دست راست، نمادی از نشانه های طبیعت است. مثلا انگشت شست نماد فضا، انگشت اشاره نماد هوا، انگشت میانی نماد آتش، انگشت کنار آن نماد آب و انگشت کوچک هم نماد زمین است. به عقیده هندوها انرژی غذا در تماس با انگشتان گرفته شده و راحت تر حضم می شود. غذا خوردن با دست در هند و پاکستان، تنها با دست راست انجام می شود؛ حتی برای افراد چپ دست. هندی ها و پاکستانی ها اعتقاد دارند که دست راست، دست پاکی و دست چپ، دست آلودگی است. به همین دلیل هیچ خوراکی و آشامیدنی ای را هم با دست چپ جابجا نمی کنند.
مزایا: غذا خوردن با دست باعث می شود پیش از رسیدن غذا به دهان، حرارتش با دست سنجیده شود و ضمنا باعث می شود ماده غذایی پیش از ورود به دهان، کمی له و نرم شود. با این کار، عمل جویدن و هضم غذا با سهولت بیشتری انجام می شود. معمولا کسانی که غذا را با دست می خورند، ابتدا مقداری از آن را با هر ۵ انگشت به صورتی منسجم درمی آورند و سپس لقمه را با ۳ انگشت شست، اشاره و میانی بر دهان می گذارند.
معایب: اگر دست ها و زیر ناخن ها قبل از صرف غذا به خوبی شسته نشوند، ممکن است غذا خوردن با این روش، باعث انتقال آلودگی های سطح دست و زیر ناخن ها به بدن و ایجاد مسمومیت و ناراحتی های گوارشی شود. ضمن اینکه غذا خوردن با دست با سرعت بیشتری انجام و لقمه های بزرگ تری هم به دهان وارد می شوند. با این حساب، پیام سیری دیرتر به مغز می رسد و افرادی که به غذا خوردن با این روش عادت دارند، همیشه از اضافه وزن و چاقی رنج می برند.
۲. غذا خوردن با چوب های مخصوص
چاپستیک یا چوب های غذا اولین بار توسط چینی ها برای صرف غذا مورد استفاده قرار گرفت. چینی ها که برای کباب کردن مواد غذایی یا برداشتن تکه های گوشت و سبزی و سرخ کردن یا پختن آنها از ترکه های نازک و تیزی استفاده می کردند، در سال ۱۱۲۲ قبل از میلاد مسیح برای اولین بار تصمیم گرفتند غذای خود را هم با این چوب ها بخورند. آنها لذت زیادی از این کار بردند و این روش غذا خوردن را به سرعت در میان مردم تمام چین، ژاپن، شبه جزیره کره و حتی بخش هایی از مالزی، اندونزی و فیلیپین امروزی رواج دادند. البته این مردم معمولا غذاهای آبکی خود را در پیاله های کوچکی سرو می کنند؛ ابتدا آب غذا را سر می کشند و سپس مواد جامد باقیمانده را با چوب های غذا صرف می کنند.
مزایا: معمولا غذا خوردن با چوب های غذا به آهستگی انجام و هر مرتبه هم حجم کمی از غذا وارد دهان و دستگاه گوارش می شود. این آهسته غذا خوردن می تواند پیام سیری را زودتر از حد طبیعی به مغز برساند و از ابتلا به چاقی و اضافه وزن در فرد پیشگیری کند.
معایب: اگر این چوب ها بدون روکش روغنی مخصوص باشند، می توانند به سرعت باقیمانده مواد غذایی را در لابلای خود جای دهند. این بقایای غذایی به سادگی قابل شستن و پاک شدن از سطح چوب های بدون روکش نیستند و به مرور زمان می توانند باکتری ها و قارچ های فراوانی که قابل مشاهده نیستند را بر سطح و درزهای چوب غذا سوار کنند و باعث ابتلا به بیماری در مصرف کننده شوند.
۳. غذا خوردن با کارد و چنگال
استفاده از کارد و چنگال بیشتر در میان اروپایی ها و مردم آمریکای لاتین و بخش هایی از آمریکای شمالی رایج است. در این مناطق، بیشتر مردم غذاهای گوشتی و سبزیجات همراه نان های مختلف مصرف می کنند و به همین دلیل، نیاز چندان زیادی به استفاده از قاشق ندارند. آنها تنها برای صرف سوپ از قاشق کمک می گیرند و برنج هم جای ثابتی در برنامه غذایی شان ندارد. اروپایی ها و آمریکایی ها همیشه کارد و قاشق را سمت راست بشقاب و چنگال را سمت چپ آن قرار می دهند.
مزایا: این روش غذا خوردن هم به آهستگی انجام و حجم کمی از غذا در هر مرتبه وارد دهان و دستگاه گوارش می شود. به این ترتیب، باز هم پیام سیری زودتر به مغز می رسد و فرد پیش از پیدا کردن فرصتی برای پرخوری، احساس سیری می کند. البته به شرطی که از همراه کردن نان فراوان، انواع سس های چرب و پرکالری، نوشابه های شیرین و پنیر اضافی همراه غذا خودداری شود.
معایب: استفاده از چنگال برای صرف غذا، باعث می شود مقداری هوا هم هنگام بلع غذا وارد دهان و دستگاه گوارش شود. با این حساب احتمال ابتلا به نفخ با غذا خوردن به وسیله کارد و چنگال چندان دور از انتظار نخواهد بود. البته شما می توانید با جویدن مناسب ماده غذایی و پرهیز از صرف نوشابه های گازدار تا حد قابل قبولی جلوی این مشکل را بگیرید.
۴. غذا خوردن با قاشق و چنگال
این روش غذا خوردن بیشتر در میان ایرانی ها، مصری ها، ترک ها و بسیاری از آسیایی?ها و حتی جنوب اروپا رایج است زیرا برنج تقریبا جزو غذاهای مرسوم مردم این کشورهاست.
مزایا: با استفاده از قاشق و چنگال، افراد تسلط بیشتری بر مرتب کردن ماده غذایی پیش از ورود آن به دهان دارند؛ درست برعکس غذا خوردن با چنگال یا چوب های غذا. جنس قاشق ها هم کاملا قابل شستشو است و برخلاف چوب های غذا مشکلی از نظر بهداشتی و سلامت ندارند.
معایب: با استفاده از قاشق می توانیم سرعت بیشتری به غذا خوردنمان بدهیم و حجم بیشتری از غذا را در هر مرتبه وارد دهانمان کنیم. به این ترتیب، پیام سیری هم دیرتر به مغزمان می رسد و ما هم تا می توانیم، بیشتر می خوریم. با این حساب، بزرگ ترین مشکل استفاده از قاشق و چنگال برای صرف غذا، امکان ایجاد اضافه وزن و چاقی با این روش غذا خوردن است. البته اگر سعی کنید آهسته غذا بخورید و غذا خوردنتان را حداقل ۲۰ دقیقه طول بدهید، چنین مشکلی ایجاد نخواهد شد.
